Urzędy administracji centralnej wciąż zatrudniają za mało osób z niepełnosprawnością. Wg zapisów ustawy o rehabilitacji, instytucje te powinny zatrudniać 6% osób niepełnosprawnych, a w większości osiągają wskaźnik zatrudnienia na poziomie zaledwie 1-3%. Ta negatywna sytuacja w ostatnich latach w zasadzie się nie zmienia, co pokazuje nasza analiza danych z 2010, 2012 i 2014 r.
Obecnie każda firma czy instytucja, w której pracuje co najmniej 25 pracowników, powinna zatrudniać minimum 6% osób z niepełnosprawnością. W osiągnięciu tego wskaźnika w urzędach miała pomóc nowelizacja ustawy o służbie cywilnej przeprowadzona w 2011 r. Zgodnie z jej zapisami, w toku naboru do pracy komisja wyłania nie więcej niż pięciu najlepszych kandydatów. Jeśli wśród nich znajdzie się osoba z niepełnosprawnością, a dany urząd nie osiąga 6-procentowego wskaźnika, osoba ta ma pierwszeństwo w przyjęciu do pracy. Jak pokazują dane, nowelizacja ta nie przyniosła spodziewanego rezultatu. I przed jej wprowadzeniem, i obecnie, wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnością jest w administracji centralnej niski.
Z przebadanych przez nas 12 urzędów jedynie PFRON osiąga obecnie 6-procentowy wskaźnik zatrudnienia – w instytucji tej pracuje ponad 12% osób z niepełnosprawnością. Spośród pozostałych urzędów dwa osiągają wskaźnik zatrudnienia na poziomie poniżej 1% (MEN i NFOŚiGW), kolejne siedem zatrudnia 1-3% osób z niepełnosprawnością (GUS, MON, MRiRW, MZ, UKE, UOKiK, ZUS), a dwie instytucje przekroczyły poziom 3% (KRUS, MPiPS). W większości zbadanych jednostek administracji widoczny jest wzrost zatrudnienia w stosunku do 2010 i 2012 r, jednak jest on nieznaczny, oscylujący wokół 0,5 punktu procentowego.
Źródło: NIK, informacja własna
Źródło: NIK, informacja własna
Dane z 2014 roku zebraliśmy, wysyłając zapytania do poszczególnych instytucji, natomiast informacje z lat 2010 i 2012 pochodzą z raportu Najwyższej Izby Kontroli opublikowanego w 2013 r. Autorzy raportu podkreślają, że skontrolowane jednostki administracji prawidłowo informowały osoby niepełnosprawne o możliwości wzięcia udziału w naborze na stanowiska pracy, jednak wypełnienie formalnych wymogów ustawowych nie wystarcza, by znacząco poprawić wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnością. – Zdaniem NIK, zróżnicowanie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w poszczególnych jednostkach – od poziomu poniżej jednego punktu procentowego do ponad 12% w PFRON – wskazuje, że niezależnie od uregulowań ustawowych, kluczową rolę odgrywa w tym zakresie inicjatywa kierownictw poszczególnych jednostek oraz podejmowanie przez nie dodatkowych działań, wychodzących naprzeciw potrzebom osób niepełnosprawnych – czytamy w raporcie.
Do sprawy zatrudnienia osób z niepełnosprawnością w administracji będziemy wracać. W kolejnym artykule przyjrzymy się, ile badane instytucje centralne muszą wpłacać na PFRON, ponieważ nie zatrudniają wymaganej liczby osób z niepełnosprawnością.
Marta Grzymkowska
Dokładnie tak