Z dostępnego na stronie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych sprawozdania z realizacji planu rzeczowo-finansowego z działalności za 2015 rok wynika, że ubiegłoroczny budżet PFRON w pozycji przychodów zamknął się kwotą 4,67 mld zł, z czego najwięcej, bo 3,62 mld zł, stanowiły wpłaty od pracodawców, którzy nie osiągają wymaganego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Wpływy z tytułu zwrotu dofinansowań i dotacji wyniosły natomiast ponad 24 mln zł.
Nieznaczny spadek przychodów z tytułu wpłat pracodawców
W 2015 roku podstawowym źródłem przychodów Funduszu były – podobnie jak w latach poprzednich – środki pochodzące z obowiązkowych wpłat dokonywanych przez pracodawców, które wyniosły 3,62 mld zł. Oznacza to nieznaczny spadek w porównaniu do roku poprzedzającego, kiedy to wyniosły one 3,65 mld zł. Do wpłat na PFRON zobowiązani są pracodawcy, którzy zatrudniają co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, a wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w ich zakładzie jest niższy niż 6%.
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z realizacji planu rzeczowo-finansowego z działalności PFRON za 2015 r.
Ze sprawozdania Funduszu wynika, iż w okresie od stycznia do grudnia 2015 roku liczba pracodawców zobowiązanych do wpłat nieznacznie spadła. Tendencję spadkową można było zauważyć od września. W grudniu 2015 roku wpłaty na PFRON zadeklarowało o 3,13% pracodawców mniej niż w styczniu tego samego roku.
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z realizacji planu rzeczowo-finansowego z działalności PFRON za 2015 r.
W okresie od stycznia do grudnia ubiegłego roku zatrudnienie ogółem u pracodawców zobowiązanych do wpłat na PFRON ulegało okresowym wahaniom. Do listopada widoczna była natomiast niewielka tendencja wzrostowa w obszarze liczby zatrudnionych osób niepełnosprawnych, co obrazuje poniższy wykres.
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z realizacji planu rzeczowo-finansowego z działalności PFRON za 2015 r.
Większe wpływy ze zwrotów dofinansowań i dotacji
Do przychodów PFRON zaliczane są również wpływy ze zwrotów dofinansowań i dotacji. W 2015 roku wyniosły one nieco ponad 24 mln zł, podczas gdy w roku poprzedzającym było to 23,4 mln zł. Można prognozować, że w sprawozdaniu za obecny rok kwota ta będzie dużo wyższa, gdyż z różnych źródeł wynika, że Fundusz w tym roku rozpoczął „polowanie na przedsiębiorców”, którzy pobierali dofinansowanie do wynagrodzeń, lecz z różnych powodów (np. błąd pracownika czy niewypłacalność kontrahenta) spóźnili się z uiszczeniem w ustawowym terminie kosztów płacy. Takich przedsiębiorców jest niemało, bo – przypomnijmy – aż 339. Zobowiązani są oni zwrócić Funduszowi łącznie ponad 125 milionów złotych (zobacz: Ustawowe odroczenie upadłości aż 339 przedsiębiorców zatrudniających pracowników niepełnosprawnych). Przypadki kilku z nich – spółdzielni inwalidów w Dynowie, elbląskiej spółdzielni niewidomych Elsin czy przedsiębiorstwa z Żukowa – opisywaliśmy jakiś czas temu na łamach WatchDogPfron.
Wydatki: najwięcej na dofinansowania do wynagrodzeń
Jeśli chodzi o wydatki Funduszu – w minionym roku wyniosły one 4,6 mld zł, z czego najwięcej, bo 2,98 mld zł, stanowiły dofinansowania do wynagrodzeń zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Dofinansowania pochłonęły nieco więcej środków niż w roku 2014, kiedy to przeznaczono na nie 2,95 mld zł. Wpływ na to miał z pewnością nieznaczny wzrost zatrudnienia. Z danych SODiR wynika bowiem, że zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych, do których pobierano dofinansowanie do wynagrodzeń wzrosło z 243,4 tys. do 245,8 tys. rok do roku, co widać na poniższym wykresie.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych pochodzących z Systemu Obsługi Dofinansowań i Refundacji PFRON – według stanu na dzień 03.10.2016 r.
Na drugim miejscu, jeśli chodzi o wydatki Funduszu w 2015 roku, znalazły się dofinansowania na realizację zadań przez samorządy wojewódzkie i powiatowe, które wyniosły 913,8 mln zł.
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z realizacji planu rzeczowo-finansowego z działalności PFRON za 2015 r.
Na koniec warto dodać, że w 2015 roku wydatki i koszty bieżące własne Funduszu wyniosły 300,39 mln zł, w tym 113,75 mln zł przeznaczono na działalność bieżącą Biura i Oddziałów, a 186,64 mln zł na koszty związane z odpisami aktualizującymi. Stan Funduszu na koniec ubiegłego roku wyniósł 476,18 mln zł.
Przedstawione dane mają charakter podstawowy. Zainteresowanych szczegółami odsyłamy do całości sprawozdania, które było główną podstawą niniejszego opracowania.
Iza Rutkowska
Sprawozdanie z realizacji planu rzeczowo-finansowego z działalności PFRON za 2015 r.
