Z roku na rok spółdzielnie inwalidów i niewidomych upadają, a zatrudnione w nich osoby niepełnosprawne tracą pracę. Jak odwrócić ten negatywny trend? Czy sektor spółdzielczy da się jeszcze uratować? W końcówce ubiegłego roku zorganizowaliśmy dyskusję redakcyjną na temat kondycji i przyszłości spółdzielni inwalidów i niewidomych. W debacie wzięli udział przedstawiciele Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, eksperci w dziedzinie ekonomii społecznej i spółdzielczości, prezesi organizacji spółdzielczych i samych spółdzielni.
Wszyscy dyskutanci zgodzili się, że spółdzielnie zapewniają niezwykle cenne miejsca pracy dla osób z niepełnosprawnościami, często tych najciężej poszkodowanych. Każda likwidacja spółdzielni wiąże się z ogromnymi kosztami społecznymi, gdyż wiele ze zwolnionych osób ma ogromne trudności z ponownym zatrudnieniem i powrotem do samodzielnego, godnego życia.
Podczas rozmowy padło kilka pomysłów, jak uzdrowić sektor spółdzielczości inwalidów i niewidomych, który z wielu różnych powodów nie radzi sobie z funkcjonowaniem w ustroju gospodarki wolnorynkowej i konkurowaniem z innymi firmami obecnymi na rynku.
Oto propozycje uczestników dyskusji redakcyjnej:
- Powołanie funduszy gwarancyjnych – na poziomie centralnym lub regionalnym – wspierających działalność rozwojową spółdzielni inwalidów i spółdzielni niewidomych (PAWEŁ ŁUCZYŃSKI, makroekonomista, specjalista ds. finansów, były członek zarządu zakładu pracy chronionej zatrudniającego osoby niewidome)
- Stworzenie systemu doradztwa dla spółdzielni inwalidów i niewidomych w formie wolontariatu świadczonego przez menedżerów wysokiego szczebla z doświadczonych przedsiębiorstw odnoszących sukcesy na rynku (JERZY JARSKI, prezes Fundacji WatchDogPfron)
- Uchwalenie ustawy o ekonomii społecznej, która uregulowałaby cele i sposoby działania najróżniejszych podmiotów z tego obszaru, tak, by się nie antagonizowały, ale współistniały i współdziałały na rynku (JANUSZ PASZKOWSKI, prezes Związku Lustracyjnego Spółdzielni Pracy, wiceprezydent The European Confederation of Workers’ Co-operatives, Social Co-operatives and Social and Participative Enterprises w regionie Europy Północno Wschodniej)
- Wprowadzenie ulg lub zwolnień z podatku CIT dla tych spółdzielni, które przeznaczą zysk na rozwój firmy (JERZY SZRETER, prezes Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Inwalidów i Spółdzielni Niewidomych)
- Stworzenie specjalnych stref ekonomicznych lub inkubatorów przedsiębiorczości dla zakładów zatrudniających osoby z niepełnosprawnością w tym dla spółdzielni inwalidów i niewidomych (PAWEŁ ŁUCZYŃSKI)
- Stworzenie w PFRON-ie programu dotacji na tworzenie nowych miejsc pracy w spółdzielniach inwalidów i niewidomych, ale na zasadzie przekazania pieniędzy jeszcze przed zatrudnieniem nowych osób, a nie w formie zwrotu poniesionych kosztów, gdyż spółdzielnie często nie posiadają wystarczających środków, by móc zainwestować w nowe miejsca pracy (ARTUR WALO, prezes Spółdzielni Inwalidów „Elektra” z Warszawy)
Poniżej publikujemy zapis dyskusji oraz prezentację, którą przedstawiliśmy uczestnikom przed rozpoczęciem dyskusji.