23 maja w Sali Kolumnowej Sejmu odbył się zwołany przez Polską Organizację Pracodawców Osób Niepełnosprawnych II Kongres Pracodawców Osób Niepełnosprawnych pt. „Kierunki zmian w systemie rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych”. Kongres był wydarzeniem historycznym, gdyż – jak już pisaliśmy na WatchDogPfron – zorganizowanym we współpracy z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Podczas spotkania obydwie strony – rząd i pracodawcy – przedstawiły swoją koncepcję zmian w systemie rehabilitacji zawodowej.
Rząd pracuje nad zmianami w ustawie o rehabilitacji
Ze strony rządu plany Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w zakresie prac nad projektem ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej zaprezentował Krzysztof Michałkiewicz, Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Zapowiedział, że rząd rozpoczął już prace nad nowelizacją ustawy o rehabilitacji. Zmiany te będą miały na celu uproszczenie i odbiurokratyzowanie systemu, a także ułatwienie osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie na rynku pracy. Nowelizacja ma pozwolić m.in. na wyeliminowanie takich absurdów jak sankcje za niewielkie spóźnienia w opłaceniu składek ZUS. Propozycje konkretnych rozwiązań mają zostać przedstawione jesienią tego roku. Jak zapewnił Krzysztof Michałkiewicz – zmiany w ustawie o rehabilitacji będą szeroko konsultowane ze środowiskiem.
Krzysztof Michałkiewicz, Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych
Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych przytoczył również aktualne dane dotyczące zatrudnienia osób niepełnosprawnych, z których wynika, że zatrudnienie w tej grupie rośnie. Wskazał, że wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych na koniec roku 2016 wyniósł 23,7%, co oznacza wzrost o 1,5% w porównaniu do roku poprzedzającego. Stopa bezrobocia wyniosła z kolei 11,6%, co oznacza spadek o 1,4%.
Postulaty pracodawców
Koncepcję pracodawców w zakresie reformy systemu zaprezentowali przedstawiciele POPON-u: Adam Hadław – dyrektor ds. problematyki pracodawców oraz Barbara Pokorny – przewodnicząca Rady Krajowej POPON.
W ocenie pracodawców obecny system jest zbyt zbiurokratyzowany, traktujący pracodawców z wielką nieufnością, co przekłada się na niski wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, dlatego niezbędna jest zmiana obecnych przepisów. Z badania przeprowadzonego przez POPON wynika bowiem, że głównym czynnikiem, który hamuje pracodawców przed zatrudnianiem osób niepełnosprawnych nie jest niechęć do zatrudniania takich osób, ale skomplikowane, rygorystyczne i ciągle zmieniające się przepisy prawa. „Potrzebne jest proste, przyjazne prawo, sprzyjające zarówno osobom niepełnosprawnym, jak i pracodawcom” – apelował Adam Hadław.
Przedstawiciele POPON-u przedstawili także szereg postulatów, które zdaniem pracodawców powinny wejść do polskiego porządku prawnego. Wśród nich znalazły się m.in.:
- ujednolicenie systemu orzekania o stopniu i rodzaju niepełnosprawności;
- utrzymanie innych, pozaekonomicznych form wsparcia zatrudnienia wyłącznie dla pracodawców posiadających status zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej adresowanych wyłącznie do osób posiadających orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym ze schorzeniami specjalnymi;
- wsparcie na zatrudnienie osób niepełnosprawnych, które uzyskały uprawnienia emerytalne, ale posiadają zdolność i wolę podjęcia zatrudnienia;
- proporcjonalne do przewinień sankcje nakładane na pracodawców osób niepełnosprawnych;
- wprowadzenie co najmniej rocznego vacatio legis w przypadku ewentualnych zmian w systemie finansowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych;
- dodatkowe instrumenty wsparcia i pomocy osobom niepełnosprawnym dla zakładów pracy chronionej i zakładów aktywności zawodowej.
Prezes PFRON-u przeprasza pracodawców
Na Kongresie nie zabrakło także przedstawiciela Państwowego Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. O współpracy PFRON-u z pracodawcami osób niepełnosprawnych opowiedział Robert Kwiatkowski, prezes Funduszu, który na wstępie przeprosił pracodawców za wszystkie niedogodności, jakie do tej pory spotkały ich ze strony PFRON-u.
Robert Kwiatkowski, prezes Państwowego Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
Prezes Funduszu przyznał, że obecne prawo jest nieprzyjazne pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne. Jego zdaniem wynika to z faktu, że prawo to było wielokrotnie nowelizowane. „Zmieniano przepisy, ale sankcje dla pracodawców zostawiano bez zmian” – wyjaśnił. W jego ocenie niezbędne jest stworzenie ustawy o rehabilitacji od nowa. „System wsparcia osób niepełnosprawnych nie jest efektywny i można lepiej wydać 5 mld zł, którymi dysponuje PFRON” – zaznaczył, dodając przy tym, że nie ma prostej recepty na to, w jaki sposób powinien być zbudowany system.
Zdaniem prezesa Funduszu obecny czas jest czasem przełomu. „Jest czas na nowe myślenie o systemie wsparcia, jest nowe myślenie o budowie systemu, który będzie skuteczny i będzie dążył do tego, aby wszyscy jego uczestnicy, czyli osoby niepełnosprawne, pracodawcy, organizacje pozarządowe, mogły efektywnie działać” – podkreślił.
Istotną częścią Kongresu było wręczenie odznaczeń państwowych osobom najbardziej zasłużonym w środowisku osób niepełnosprawnych, a także pamiątkowych medali dla najdłuższych stażem członków POPON-u. Spotkanie zakończyło się dyskusją nad uchwałą programową Kongresu i jej przyjęciem przez uczestników wydarzenia. W przyjętym stanowisku zwrócono uwagę na postulowane przez pracodawców: konieczność zmian w ustawie o rehabilitacji, traktowania ich jako rzetelnych partnerów, a także ustabilizowanie systemu finansowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Uczestnicy II Kongresu Pracodawców Osób Niepełnosprawnych
Iza Rutkowska
Zobacz: Postulaty pracodawców
