– Zastanawiamy się nad modernizowaniem systemu, żeby wesprzeć nie pracodawcę, ale samą osobę niepełnosprawną w postaci na przykład voucheru czy bonu – mówił Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, Jarosław Duda, podczas posiedzenia Senatu 22 maja. Przytaczamy fragmenty wypowiedzi pełnomocnika.
Wskaźnik [zatrudnienia osób z niepełnosprawnością – przyp. red.] delikatnie wzrasta, ale też niewspółmiernie wzrastają nakłady. Zaczynaliśmy w 2004 r. od kwoty 1 miliarda 700 milionów zł i zatrudnionych było około dwustu tysięcy pracowników w tak zwanym SOD, czyli w systemie obsługi dofinansowań dla pracodawców, którzy zatrudniają osoby z niepełnosprawnościami. W roku 2013 w systemie obsługi dofinansowań mieliśmy wykonanie na poziomie 3 miliardów 250 milionów zł, a zatrudnienie wzrosło o niecałe pięćdziesiąt tysięcy. A więc proszę zwrócić uwagę: to jest miliard… Pytanie podstawowe to pytanie o efektywność systemu. (…)
Chciałbym zwrócić uwagę na to – pan marszałek słusznie zwrócił na to uwagę – że system wymaga gruntownej modernizacji, bo przestał być efektywny. (…) Dlatego zastanawiamy się nad modernizowaniem tego systemu, żeby wesprzeć nie pracodawcę, ale samą osobę niepełnosprawną w postaci na przykład voucheru, bonu, po to, żeby ona decydowała…
Chodzi o to, żeby ten system był efektywniejszy. Chodzi o to, żeby na przykład nie było tak, że pracodawca dostaje środki w zależności od stopnia niepełnosprawności zatrudnionego, tylko, tak jak już wspomniałem wcześniej, żeby w ramach tej koncepcji, którą budujemy, była na przykład opłacona składka przeznaczona na wyposażenie miejsca pracy, zorganizowanie dojazdu itd. I to jest kierunek, to jest cel, który chcielibyśmy realizować. Ale rzeczywiście my sami na to zwracaliśmy uwagę wielokrotnie – bo i mnie, i moich poprzedników to niepokoiło – że środki w wysokości 2 miliardów, 3 miliardów nie przekładają się na oczekiwany wzrost zatrudnienia, że na przykład jest sto tysięcy zatrudnionych.
My mamy też taką analizę wskazującą, że gdybyśmy cały budżet Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, czyli 5 miliardów, przeznaczyli na SOD, czyli na system obsługi dofinansowań dla pracodawców… Dzisiaj to jest 3 miliardy 250 milionów przy zatrudnieniu około dwustu czterdziestu sześciu tysięcy, a gdybyśmy przekazali 5 miliardów, to byłoby trzysta tysięcy, czyli wzrost byłby naprawdę niewielki. Tak ten system jest skonstruowany, dlatego on niewątpliwie wymaga modernizacji.
Stenogram z 54. posiedzenia Senatu RP VIII kadencji, 2 dzień
Panie Ministrze, dobrze by było gdyby posiadł Pan umiejętność odróżnienia kłamstwa od prawdy. Pańskie działania przez cały okres Pana panowania odbiły się piętnem na egzystencji osób niepełnosprawnych i na rynku pracy chronionej. Pan jest za daleko od pracowników niepełnosprawnych aby znać ich potrzeby. To właśnie uczciwy pracodawca w sposób najbardziej racjonalny, jeżeli ma po temu środki, potrafi ich wspierać.