6 września minęły cztery lata od ratyfikowania przez Polskę Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Do tej pory Polska nie podpisała ani nie ratyfikowała jednak protokołu fakultatywnego do Konwencji, który zakłada, że każda osoba, która czuje się pokrzywdzona w wyniku działań instytucji państwowych niezgodnych z postanowieniami Konwencji, może zwrócić się o pomoc do Komitetu Praw Osób Niepełnosprawnych przy ONZ. Do tej pory protokół fakultatywny podpisało 89 państw. Ratyfikacji protokołu przez Polskę domagają się Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacje pozarządowe. Rząd jednak póki co nie planuje go podpisać.
RPO za, rząd przeciwny
W styczniu 2016 roku dr Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich, zwrócił się do Premier Beaty Szydło z apelem o ratyfikację protokołu. Apel poparło 170 organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych, ochrony praw człowieka, równego traktowania i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. W apelu dr Adam Bodnar zaznaczył, że w jego ocenie podpisanie i ratyfikacja protokołu w istotny sposób przyczynią się do poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce. Zwrócił także uwagę, że ratyfikacja protokołu jest w sposób szczególny oczekiwana przez liczne grono osób niepełnosprawnych oraz reprezentujących je organizacji. Świadczą o tym zarówno postulaty zawarte w tzw. społecznym raporcie alternatywnym, jak i deklaracje poparcia dla apelu RPO.
W odpowiedzi Elżbieta Rafalska, Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, wskazała na liczne zastrzeżenia polskiego rządu w tej kwestii. Minister zauważyła, że osoby niepełnosprawne mają możliwość dochodzenia swoich praw przed polskimi sądami. Zwróciła także uwagę, iż ratyfikacja protokołu mogłaby doprowadzić do konieczności przeprowadzenia znaczących zmian w przepisach dotyczących instytucji ubezwłasnowolnienia, dopuszczalności aborcji oraz zawierania małżeństw przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną.
Protokół narzędziem ochrony praw osób niepełnosprawnych
Z okazji 6 rocznicy ratyfikacji Konwencji ONZ w Biurze RPO odbyło się seminarium eksperckie, pt. „Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych – skuteczne narzędzie ochrony praw osób z niepełnosprawnościami?”. Podczas spotkania przedstawiciele organizacji pozarządowych zwracali uwagę na potrzebę pilnego podpisania i ratyfikacji protokołu. Dr Monika Zima-Parjaszewska, prezes Polskiego Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną podkreślała, że podpisanie go pozwoli na realizację praw osób niepełnosprawnych w praktyce oraz przyczyni się do zwiększenia świadomości społecznej na temat sytuacji osób niepełnosprawnych. Podobne zdanie w tej kwestii miał Colin Caughey z Europejskiej Sieci Krajowych Instytucji Praw Człowieka. Zaznaczył jednak, że osoba niepełnosprawna, która chce skorzystać z możliwości złożenia skargi do Komitetu Praw Osób Niepełnosprawnych przy ONZ, powinna najpierw wykorzystać wszystkie narzędzia i sposoby w tym zakresie w swoim kraju.
Opinię ws. ratyfikacji protokołu wyraziła także w imieniu Pełnomocnika Rządu ds. Społeczeństwa Obywatelskiego i Równego Traktowania jego doradca – dr Agnieszka Rymsza. Zaznaczyła, iż zdaniem Pełnomocnika Polska we własnym zakresie powinna rozwiązywać problemy społeczne, dlatego też jest on przeciwny ratyfikacji protokołu.
Iza Rutkowska
Źródło: rpo.gov.pl
ZOBACZ TAKŻE:
Wywiad WatchDogPfron z Adamem Bodnarem, cz. 1 i cz. 2
Wywiad WatchDogPfron z Agnieszką Rymszą
Protokół fakultatywny do KPON (wersja angielska)
Protokół fakultatywny do KPON (polskie tłumaczenie robocze)
Stanowisko MRPiPS ws. ratyfikacji protokołu do KPON
Apel RPO do Prezes Rady Ministrów
Lista organizacji popierających apel RPO
