„Sportowe sprawozdanie” z planu wydatków PFRON w 2016 r.

Letnie Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro już za nami, ale my pozostajemy w duchu rywalizacji. Tym razem na podium nie staną jednak sportowcy, a główne wydatki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Na pierwszym miejscu uplasowały się dofinansowania do wynagrodzeń, na drugim samorządy, na trzecim zaś… wydatki bieżące Funduszu.

„Sportową rywalizację”, czyli strukturę wydatków Funduszu w 2016 r. przedstawia poniższa tabelka.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie „Raportu z analizy stanu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych”.

Podsumowanie „sportowej rywalizacji” w wydatkowaniu  środków PFRON w 2016 r.

1 miejsce (złoty medal)* zajęło (podobnie jak w latach poprzednich) dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Budżet przewidziany na to zadanie wynosi 3,2 mld zł i stanowi 62,36% ogółu wydatków PFRON w bieżącym roku.

2 miejsce (srebrny medal)* zajęło dofinansowanie zadań własnych samorządów województw i samorządów powiatowych adresowanych do osób niepełnosprawnych. Środki przewidziane na realizację tego zadania w 2016 roku wynoszą ponad 922 mln zł i stanowią 19,05% ogółu planowanych wydatków.

3 miejsce (brązowy medal)* zajął Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, który na swoje potrzeby, m.in. na utrzymanie kadry kierowniczej i urzędników (963 osoby – stan na koniec 2015 r.), zamierza przeznaczyć ponad 335 mln zł, czyli 6,92% ogółu wydatków w br. Od wielu lat PFRON zajmuje trzecie miejsce w strukturze wydatków środków pochodzących w przeważającej większości z wpłat pracodawców zobowiązanych przez ustawę o rehabilitacji do przekazywania ich Funduszowi i posiadających ustawową możliwość zwolnienia z tych wpłat.

Gratulujemy Funduszowi zdobycia brązowego medalu* i delikatnie sugerujemy, aby był łaskaw w przyszłym roku ustąpić 3 miejsce organizacjom pozarządowym, które w 2016 r. zajęły 4 miejsce w strukturze wydatków PFRON, bądź Radzie Nadzorczej (kontrolującej funkcjonowanie Funduszu i wydatkowanie jego środków) na generowanie przez nią programów wspierających osoby niepełnosprawne, albowiem w 2016 r. programy te zajęły zaledwie 5 miejsce*. Mamy nadzieję, że Prezes Rady Nadzorczej (trener ekipy, która zajęła 5 miejsce – stosując terminologię olimpijską) postara się, aby w nadchodzącym roku udało się zająć 3 lub 4 miejsce w strukturze wydatków PFRON na realizację tychże programów – ku zadowoleniu osób niepełnosprawnych.

6 miejsce* zajęło wsparcie osób niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą lub rolniczą (także domowników) w formie refundacji składek na ubezpieczenie społeczne, w wysokości 97,6 mln zł, co stanowi 2,02% ogółu wydatków w br.

Z przykrością i pewnym rozczarowaniem informujemy, że zwrot kosztów budowy lub rozbudowy obiektów i pomieszczeń (…) – w zakładach pracy chronionej zajął dopiero 10 miejsce* w wykorzystaniu w 2016 r. środków PFRON. Środki przewidziane na realizację tego zadania wynoszą 10 mln zł, co stanowi 0,21% ogółu wydatków w br.

Przyczyn osiągnięcia tak słabego wyniku należy doszukiwać się być może w tym, że – jak niektórzy powiadają – prawie wszystkie zakłady pracy chronionej są w pełni dostosowane do potrzeb i możliwości pracujących w nich osób niepełnosprawnych.

Kończąc „sportowe sprawozdanie” z wydatkowania środków PFRON w 2016 roku, pragniemy zwrócić uwagę na odległe 12 miejsce zajęte przez finansowanie badań, ekspertyz i analiz, które wynosi 3,22 mln zł, tj. zaledwie 0,07% ogółu wydatków. Wielka szkoda, gdyż to właśnie badania, ekspertyzy i analizy mogłyby podpowiedzieć, jak usprawnić funkcjonowanie Funduszu. Usprawnienie to jest niezbędne, co jednoznacznie  wynika z opracowanego na zlecenie Prezesa Zarządu PFRON „Raportu z analizy stanu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych” (kliknij, jeśli chcesz się zapoznać ze skróconą wersją raportu lub zgłoś się bezpośrednio do PFRON po jego pełną wersję).

Wasz Sprawozdawca – Karolina Lipiec

* Stosując terminologię olimpijską.
** Pozycja „wydatki bieżące Funduszu” agreguje liczne wydatki związane z obsługą działalności PFRON, jak również inwestycje prorozwojowe, odpisy aktualizujące oraz amortyzację. Odpisy aktualizujące oraz amortyzacja są kosztem, ale nie wiążą się bezpośrednio z poniesionymi faktycznie wydatkami na obsługę działalności PFRON. Po ich wyłączeniu z agregatu prezentowanego w planie finansowym, w latach 2013-2015 poziom wydatków ponoszonych na obsługę Funduszu oscylował na poziomie 2,13% – 2,28% (bez kosztów amortyzacji i odpisów aktualizujących, z uwzględnieniem wydatków osobowych nie zaliczanych do wynagrodzeń). Na rok 2016 zaplanowano wg ustawy budżetowej koszty na poziomie 2,76%.