Zasada dopłat do wynagrodzeń z PFRON-u powinna dotyczyć jedynie tej liczby pracowników niepełnosprawnych, która przekracza określony ustawą 6-procentowy próg zatrudnienia. Postulat taki ma znaczenie zarówno moralne (likwidacja premii za wypełnienie obowiązku), jak również niebagatelne znaczenie finansowe dla przeżywającego problemy budżetu PFRON-u.
Oto jedna z krakowskich firm zatrudniająca ponad 200 osób wypełniła ustawowy obowiązek zatrudnienia 6% osób niepełnosprawnych, za co została zwolniona z regulowania miesięcznych wpłat na PFRON w wysokości ponad 21 733 złotych miesięcznie. Wkrótce w przedsiębiorstwie zatrudniono dodatkową, 15 osobę niepełnosprawną co spowodowało, że wskaźnik zatrudnienia tej grupy pracowników przekroczył 6%.
Zgodnie ze stosowaną przez PFRON wykładnią przepisów – firma uzyskała prawo do dofinansowania wynagrodzeń wszystkich szesnastu zatrudnionych osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności. Dzięki stworzeniu jednego dodatkowego miejsca pracy – firma uzyskała przychód z PFRON-u w wysokości 16 875 złotych miesięcznie, a rocznie ponad 202 500 złotych (15 pracowników ma umiarkowany stopień niepełnosprawności).
Dla firmy zatrudniającej osoby z niepełnosprawnością korzystny miesięczny bilans tej operacji wynosi:
– 21 733 zł zwolnienie z wpłat na PFRON,
oraz
– 16 875 zł dofinansowanie z PFRON na 15 zatrudnionych osób z umiarkowanym stopniem,
Łącznie korzyści wynoszą miesięcznie 38 607,55 złotych.
Po stronie PFRON otrzymujemy ten sam bilans tylko że ze znakiem ujemnym. W sumie roczny bilans ujemny dla PFRON wyniosą 463 290 złotych.
Uwolnienie się firmy od obowiązku wpłat na PFRON poprzez zatrudnienie osób niepełnosprawnych jest zjawiskiem jak najbardziej pożądanym, lecz uzyskanie przez pracodawcę prawa do dofinansowania ze środków PFRON wynagrodzeń wszystkich zatrudnionych osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności – w tym także grupy zatrudnionej w ramach obowiązku osiągnięcia wskaźnika na poziomie 6% – wydaje się nieetyczne i nieekonomiczne. Z jednej strony zobowiązuje się pracodawcę do zatrudniania 6% osób z niepełnosprawnością, z drugiej zaś za wypełnienie tego obowiązku, poza zwolnieniem od wpłat ma PFRON, funduje mu się drugą premię w postaci subsydiowania wynagrodzeń wszystkich osób niepełnosprawnych.
Dopłaty do wynagrodzeń w odniesieniu do pracodawców, którzy zobowiązani są do uiszczania wpłat na PFRON, winno dotyczyć tylko tej grupy, której zatrudnienie nie jest związane z obowiązkiem osiągania wskaźnika, czyli pracowników powyżej tego progu. Obecna polityka subsydiowania wszystkich osób z niepełnosprawnością stanowi ogromne i nieuzasadnione obciążenie budżetu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Oszczędności powstałe z tytułu wycofania się PFRON z subsydiowania wynagrodzeń osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, dla których miejsca pracy utworzono w ramach systemu Levi-Quota mogą wynieść nawet ponad 400 mln złotych rocznie.
dr Marek Łukomski
Prezes Zarządu
Platforma Integracji Osób Niepełnosprawnych – Porozumienia Przedsiębiorczości Społecznej
Zwracam uwagę, że dofinansowani są pracownicy a nie firma. W związku z czym brak dofinansowania dla pierwszych 15 pracowników w w/w przypadku byłby dyskryminujący. Pomijam tu kwestie techniczne takiego rozwiązania oraz fluktuację w zatrudnieniu.
Teoretycznie proponowana zmiana a de’facto likwidacja dofinansowań dla grupy zatrudnionych osób w systemie Levi-Quota ma sens tylko że pojawiają się pewne „ale”.
– jak ustalić które zatrudnione etaty to te 6% a które >6% dające prawo do dofinansowania
– zaczną się zwalniania i przyjęcia ON ponieważ wygodnie będzie mieć w zakresie do 6% ON z lekkim stopniem niepełnosprawności a powyżej 6% osoby ze znacznym lub umiarkowanym ponieważ na nie jest wyższe dofinansowanie
– konsekwencją powyższego punktu będzie to że w pewnej grupie firm balansujących tuż powyżej 6% rozpocznie się zwalnianie osób z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności i zastępowanie lekkim– powód jest prozaiczny nie będzie się to firmom opłacało. Koszty zatrudnienia lekkiego stopnia są o wiele niższe niż pozostałych stopni a jeśli proponowana reforma doszła by do skutku to firmy zatrudniające ON w stopniu umiarkowanym i znacznym w zakresie systemu Levi-Quota zostałby pozbawione jakiejkolwiek rekompensaty za dodatkowy urlop oraz skrócony czas pracy.
Można oczywiście spróbować wprowadzić mechanizmy, które by to w odpowiedni sposób regulowały ale mam wrażenie, że ustawa o rehabilitacji już obecnie dla wielu skomplikowana uległa by dalszemu zaciemnieniu. W tej chwili pracodawcy popełniają błędy i są za to karani przez PFRON, gdyby wprowadzić powyższe propozycje jeszcze bardziej by się to nasiliło.
PROPOZYCJE SON „PODKARPACIE” dot. NOWELI USTAWY O REHABILITACJI
Bardzo prosimy o rozważenie zasadności wprowadzenia nowelizacji przepisów ustawy o rehabilitacji wg poniższych propozycji środowisk ON, mających na celu wzrost zatrudnienia ON i oszczędności dla PFRON rzędu 460 mln zł – poprzez:
1. podniesienie „poprzeczki’ z 30 do 40% dla udzielających ulg wg art.22
Podniesienie wymaganego tutaj wskaźnika zatrudnienia osób ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ze schorzeniami specjalnymi (w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję lub niewidomych) z 30 do 40%, w tym aby minimum połowę stanowiły ON ze znacznym stopniem zabezpieczy równomierny wzrost zatrudnienia ON. A dodatkowy wymóg sprawi, iż osoby z największymi ubytkami sprawności – wymagające dostosowanych miejsc i stanowisk pracy – będą mieć ustawowo zagwarantowane zatrudnienie w firmach uprawnionych do udzielania obniżeń.
Zmiany te – mimo iż w początkowym okresie mogą wyhamować przyrost firm uprawnionych do udzielania ulg, to jednak w dalszej perspektywie wymuszą na pracodawcach większe zatrudnienie – nawet o 15 tys. ON z najcięższymi schorzeniami w myśl prostej zasady: chcesz udzielać ulg – dotrudnij więcej ON – postulowane zmiany będą więc mieć wybitnie PRO-ZATRUDNIENIOWY CHARAKTER!
2. uszczelnienie art.22 przez:
a/ zdefiniowanie pracowników do wskaźnika zatrudnienia tak jak to jest w art.21 ust.5 (wyłączenie ON zatrudnionych m.in. na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego itp., a także wyłączenie osób zatrudnionych na umowach menadżerskich;
b/ wprowadzenie wymogu by schorzenia specjalne, na potrzeby art.22, wynikały z orzeczeń inwalidzkich lub o niepełnosprawności i zaświadczeń lekarzy-specjalistów (dzięki temu schorzenia te będą jednoznacznie i wyraźnie zdefiniowane u danej ON);
c/ ograniczenie wysokości wynagrodzenia ON do wyliczeń ulgi do wysokości 70% przeciętnej płacy (zapobiegnie nieuzasadnionemu podwyższaniu należnej ulgi przez „kominy” płacowe, uszczelni system, zwiększy wpływy do PFRON szacunkowo o ok. 70 mln zł. Tu: 70% przeciętnego wynagrodzenia to próg przychodów, po przekroczeniu którego świadczenie rentowe jest zmniejszane);
– zakładamy, że 5 tys. ON uzyskiwało wynagrodzenie = przeciętnej płacy = ok.4000- zł/mc stąd obniżka do 70% tj. o ok. 1200 zł/mc da kwotę 5 000 * 1200 * 12 = 70 mln/rok
d/ wprowadzenie obowiązku prowadzenia osobnej ewidencji dot. udzielanych ulg i obowiązku przekazywania informacji o ulgach do PFRON (uszczelni system);
e/ wprowadzenie kar z tytułu nierzetelnego prowadzenia ewidencji i nieterminowego przesyłania informacji do PFRON z tytułu błędnych wyliczeń wysokości należnej ulgi
– zapobiegnie ew. nadużyciom, da dodatkowe wpływy do Funduszu:
3. zwiększenie zatrudnienia ON i wpływów do PFRON przez:
a/ zdefiniowanie że JEDEN pracodawca/przedsiębiorca zobowiązany do wpłat na PFRON –
o którym mowa w art.21 ust.1 – to także spółki powiązane z nim kapitałowo i osobowo wg. definicji z Rozporządzenia Komisji UE nr 1407/2013 – dot. pomocy deminimis ]
Ograniczy ucieczkę firm podzielonych na spółki zatrudniające do 24 pracowników od obowiązku płacenia kar na PFRON z tyt. nieosiągania 6% i wyłączenia spod dofinansowania do wynagrodzeń ON. Da to dodatkowe wpływy do PFRON w wysokości szacunkowo o ok. 180 mln zł);
– zakładamy wzrost płaconych kar za 8 tys. etatów nowo objętych obow. wpłat *1500 zł = 12 mln/mc = 150 mln/rok
– zakładamy zmniejszenie ON objętych SOD o 2 tys. etatów * 1200 zł/mc (średnie dofinansowanie z system SODiR) = 30 mln/rok
b/ zmniejszenie należnego dofinansowanie do wynagrodzeń ON, o którym mowa w art.26a ust.1, o 6% – analogiczne do zapisu art.22 ust.4 (wszystkie firmy korzystające z dofinansowania do wynagrodzeń będą kosztowo objęte obowiązkiem zatrudniania mnimum 6% ON. To (uszczelni system, da dodatkowe wpływy do PFRON w wysokości szacunkowo o ok. 180 mln zł);
– roczna suma dofinansowań = 3 mld zł stąd 6% to ww.
c/ wyłączenie z dofinansowań pracodawców nie zatrudniających minimum 17 pracowników
i nieosiągających 6% wskaźnik zatrudnienia ON – wg art.26a ust.1a (uszczelni system, da dodatkowe wpływy do PFRON w wysokości szacunkowo o ok. 30 mln zł);
– z tego tyt. zakładamy zmniejszenie ON objętych SOD o 2 tys. etatów * 1200 zł/mc (średnie dof..) = 30 mln/rok
4. zmiany w art.22 ust.2 i w art.29 ust.4 Prawa Zamówień Publicznych
polegające na zastąpieniu fraz „może zastrzec” „może określić” na zapisy informujące
w każdym ogłoszeniu zamawiającego, iż pierwszeństwo w realizacji zamówień mają firmy zatrudniające minimum 50% ON (zwiększy zatrudnienie tych osób oraz konkurencyjność chronionego rynku pracy);
Opracował Zespół przy SON „Podkarpacie” na podstawie wniosków i uwag płynących od ON pracujących i chcących pracować mimo posiadania najcięższych niepełnosprawności.
Niestety ale propozycja „podkarpacia” jest zbiorem pomysłów które już funkcjonują lub też jakichś pomyłek w toku myśłenia
cytuję:
„wyłączenie z dofinansowań pracodawców nie zatrudniających minimum 17 pracowników
i nieosiągających 6% wskaźnik zatrudnienia ON – wg art.26a ust.1a (uszczelni system, da dodatkowe wpływy do PFRON w wysokości szacunkowo o ok. 30 mln zł);
– z tego tyt. zakładamy zmniejszenie ON objętych SOD o 2 tys. etatów * 1200 zł/mc (średnie dof..) = 30 mln/rok ”
Obecnie ten poziom to 25 etatów i 6% ON – to w jaki sposób obniżając próg chcecie zaoszczędzić?